Transistör çeşitleri
- Anahtarlama elemanı,
- Ayarlı direnç (reosta),
- Yükselteç olarak kullanılırlar.
Transistör Çeşitleri
- Yüzey birleşmeli transistör
- Nokta temaslı transistör
- Alan etkili transistör
- Foto transistör
- Koaksiyal transistör
- Dört uçlu(tetrot) transistör
- fet transistör
- mosfet transistör
FET Nedir?
Field Effective Transistor yani Alan Etkili Transistör, yarı iletken malzeme içerisinde kanal akımını ve iletkenliğini yük taşıyıcıları yardımıyla değiştirmeye yarayan bir elemandır. Tek kutuplu olan FET, çift kutuplu olan standart BJT transistörlerden çok daha önce bulunmuştur.
FET, en çok MOSFET ve CMOS teknolojilerinde karşımıza çıkar. Dijital entegre devreleri, analog sinyal devreleri, yükseltici (amplifier) devreler ve IGBT gibi alanlarda da kullanılırlar.
Julius Edgar Lilienfeld tarafından 1926 yılında patenti alınan ve icat edilen FET, 1934 yılında Oskar Heil tarafından büyük geliştirmeler yaşadı. 1947 yılında Bell laboratuvarlarında ise JFET, elektrik alan etkisinin keşfedilmesi ile icat edildi.
FET İle İlgili Genel Bilgiler
FET, çoğunluk yük taşıyıcısı görevini üstlenebilir. Bu görevini de Source (Kaynak) ve Drain (Kanal) uçları arasında gerçekleştirir. FET üzerinde 3 terminal bulunmaktadır: Source (Kaynak), Drain (Kanal) ve Gate (Kapı).
Kaynak terminalinden taşıyıcılar giriş yaparken Kanal terminalinden çıkış yaparlar. Kapıya voltaj uygulandığında ise kontrollü bir şekilde kanal iletkenliği modülasyonu sağlanmış olur.
BJT çeşidi olan çift kutuplu transistörde Emiter, Kollektör ve Base uçlarına karşılık gelen bu terminallere ek olarak bazı FET tipi transistörlerde ek bir terminal daha bulunur. Body (gövde), Base, Bulk (Yük) veya Substrate (Tabaka) isimlerini alabilen bu terminal, transistörün karakteristiğini belirliyor. Bu 4. terminal çoğunlukla entegre devrelerde karşımıza çıkıyor.
FET’in görevlerinin en başında ise anahtarlama bulunuyor. Kapısına uygulanan kontrollü voltaj ile elektronların kolay akmasını veya zor akmasını sağlayarak çeşitli anahtarlama görevlerini gerçekleştirebiliyor.
FET karakteristiğinde ise 3 çalışma bölgesi bulunur:
1) Aktif olmayan yani transistörün çalışmadığı bölge.
2) Transistörün tam verimle çalıştığı lineer bölge.
3) Transistörün kesime gittiği doyum bölgesi.
FET karakteristiğinde ise 3 çalışma bölgesi bulunur:
1) Aktif olmayan yani transistörün çalışmadığı bölge.
2) Transistörün tam verimle çalıştığı lineer bölge.
3) Transistörün kesime gittiği doyum bölgesi.
FET Bileşenleri ve FET Çeşitleri
Yarı iletken bir bileşen olan FET yapısında doğal olarak ilk önce silikon bulunuyor. Ancak yarı iletken teknolojisinin gelişmesiyle yarı iletken malzeme olarak silikon yerine kristal kesim teknikleri de kullanılabiliyor.
Silikon Karbit (SiC), Galyum Arsenit (GaAs), Galyum Nitrid (GaN), Indiyum Galyum Arsenit (InGaAs) gibi malzemeler de FET bünyesinde mevcut. 2011 yılında IBM, grafen temelli bir FET ürettiğini de duyurdu.
FET elemanının birçok çeşidi mevcuttur. Ancak başlıca çeşitleri;
• JFET: Junction-FET (Bağlantı-FET), ters ön gerilimli p-n bağlantısı ile kapı ile gövdeyi ayırıyor.
• MOSFET
• FREDFET: (Fast Recovery Epitaxial Diode-FET), özel bir FET türüdür ve hızlı düzelme karakteristiğine sahiptir.
• TFET: (Tunnel-FET), band-band arası tünelleme için özel üretim bir FET türüdür.
• IGBT
• OFET: (Organic-FET), organik yarı iletken malzeme kullanan yine özel bir FET türüdür.
Yorumlar
Yorum Gönder